Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich – ciekawostki!

 Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to uroczystość obchodzona w ponad 100 krajach na całym świecie. Święto zostało ustalone w 1995 roku z inicjatywy UNESCO na wniosek rządu Hiszpanii. Każdego roku organizacja UNESCO wybiera Światową Stolicę Książki. Tytuł zostaje przyznany miastu, które jest szczególnie zaangażowane w promocję książek oraz organizuje liczne lokalne wydarzenia przy wsparciu prezydenta. To święto autorów, ilustratorów, wydawców książek i czytelników. Tego dnia odbywa się wiele wydarzeń związanych z promowaniem czytelnictwa, spotkań z pisarzami, a dla wielbicieli książek księgarnie przygotowują różne akcje promocyjne. Święto staje się okazją do dyskusji na różne tematy związane z wydawnictwami i prawami autorskimi, ale także z książką, jako źródłem wartości i wiedzy.

Historia w pigułce – światowy Dzień Książki

  • W Hiszpanii Dzień Książki to od 1930 roku oficjalne święto, a od 1964 roku obchodzi się je we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych.
  • 23 kwietnia świętuje się w Katalonii bardzo uroczyście. To dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z tradycją tego dnia wręczano kobietom czerwone róże – symbol krwi smoka, którego pokonał Święty Jerzy. Z czasem kobiety też zaczęły dawać podarunki i były to właśnie książki.
  • Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii – w 1926 roku, wystąpił z nim wydawca, Vicente Clavel Andres.
  • W 1995 roku UNESCO ustanowiło Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, a stało się to na wniosek rządu Hiszpanii.
  • 23 kwietnia to również ważna data dla literatury na całym świecie. W tym dniu, w roku 1616 zmarli: William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega.
  • W Wielkiej Brytanii Dzień Książki obchodzony jest w marcu. 23 kwietnia to na Wyspach Dzień Świętego Jerzego. Jest on patronem Wielkiej Brytanii i to ważny dzień w narodowym kalendarzu. Dlatego 23 kwietnia Anglia będzie celebrowała Światową Noc Książki.

Książkowy Hymn

  • Światowy Hymn Książki to symboliczny projekt Światowej Stolicy Książki UNESCO Wrocław 2016.
  • Ta inicjatywa to pomysł na połączenie Czytelników z całego świata, tak, aby ani język ani kultura nie były barierą utrudniającą wspólne działanie. Hymn ma znaczenie symboliczne i jest złożeniem hołdu książce.
  • Tekst hymnu, to wiersz „Włosek poety” autorstwa Tadeusza Różewicza. Autor muzyki to Jan Kanty Pawluśkiewicz, polski kompozytor muzyki poważnej i filmowej. Tekst utworu przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
  • Premiera Światowego Hymnu Książki odbyła się we Wrocławiu i była zakończeniem roku Wrocławia, jako Światowej Stolicy Książki.
  • Światowa Stolica Książki to tytuł, który co roku przyznaje UNESCO. Jest to wyróżnienie dla miasta, które ma najlepszy program upowszechniający czytelnictwo i promujący książki.
  • Pierwszym miastem, które otrzymało tytuł Światowej Stolicy Książki był Madryt. Kolejne wyróżnione miasta to Aleksandria, Delhi, Antwerpia, Montreal, Turyn, Bogota, Amsterdam, Bejrut, Lublana, Buenos Aires, Erywań, Bangkok, Port Harcourt, Incheon. 2016 rok należał do Wrocławia, 2017 do Konakry. W 2018 Światową Stolicą Książki były Ateny, a w 2019 roku miasto Sharjah w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Prawo autorskie

23 kwietnia to nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale też dzień praw autorskich. Zarówno pisarze, jak i wydawcy wiedzą, że bez nich rynek książki pewnie by nie istniał.

Co to jest prawo autorskie? Zgodnie z definicją słownikową to „przepisy prawne określające uprawnienia przysługujące autorowi dzieła artystycznego, literackiego lub naukowego”. Oczywiście jest to duże uogólnienie i zagłębiając się w temat sprawa okazuje się bardziej skomplikowana. Na szczęście obecnie prawa autorskiego nie można utracić, chyba, że właściciel dzieła dobrowolnie zrzeknie się go. I choć aktualnie większość utworów „z urzędu” jest chroniona prawami autorskimi od momentu powstania, to warto pamiętać o formalnościach, które w razie problemów mogą rozstrzygnąć ewentualne spory.

Ciekawostki z naszej szkolnej biblioteki

Najmniejsze książki w naszej bibliotece to seria „Poeci Polscy”: „ Jan Kasprowicz”, „Konstanty Ildefons Gałczyński”, „Julian Tuwim”, „Stanisław Piętak”. Ich wymiary to 6 cm na 10 cm. Największa jest książka Christiana Teubnera zatytułowana „Kuchnia. Produkty spożywcze z czterech stron świata”, ma wymiary 37cm na 27cm.